A segunda, ou o triunfo de Guardiola/Obama

Nada escribira aínda sobre a segunda, ocupado como estaba na demorada lectura dos artigos, entrevistas e reportaxes especiais dos que foi merecente o Barça esta fin de semana, da que, coincidindo coa consecución da Liga, os dominicais fixeron protagonista indiscutíbel a Pep Guardiola. Por un celo propio e intelixente do catalán, pouco parecen saber na prática os medios xornalísticos da súa vida privada, do seu carácter e forma de ser, da súa "humanidade" á marxe do fútbol. Quizais por iso, e tamén porque me parece máis importante analizar os feitos que saber da intimidade das persoas, gustoume especialmente a entrevista que Luís Martín lle facía a Xavi en El País. Conta Xavi nela que o primeiro que fixo Guardiola foi devolverlles a confianza en si mesmos, subirlles a autoestima. Despois, fundar o novo Barça e a súa idea de xogo non nas individualidades e as incorporacións millonarias, senón na interiorización e compromiso cuns valores e ideas determinadas. Por último, devolver as regras ao vestiario, asentar unha disciplina sen excepcións e insistir no camiño do traballo diario. Falamos de fútbol, pero poderiamos estar falando de moitos outros campos da vida.

Gústame pensar que os nenos e nenas de hoxe xogan a ser Iniesta, ou Xavi, ou Puyol. Que os escoitan e aprenden deles (e do que se di deles). E, quizais porque o sinto así, gústame tamén que o meu equipo estea dirixido por homes coma Rijkaard ou Guardiola, auténticos deportistas e cabaleiros: profesionais e ambiciosos no plano deportivo, humildes e respectuosos na súa relación cos demais. Porque o triunfo do Barcelona é tamén un triunfo simbólico duns determinados valores que cómpre recuperar socialmente, e desde logo dun estilo que valoriza o colectivo, que esixe compromiso, que pide a todos por igual esforzo e confianza, que premia o talento e a disciplina e que fomenta, desde o traballo, a imaxinación e a creatividade. Canto de aplicábel ten a filosofía deste Barça ás nosas vidas, nunha sociedade que expulsara ao faiado a cultura do esforzo e a substituíra pola trivialidade, a apariencia, o triunfo rápido e ostentoso, o novoriquismo.

Penso en todo isto e, sen ánimo de me poñer estupendo, conclúo que quizais non por acaso o destino quixo facer coincidir no tempo este fútbol histórico, refundado, coa estrepitosa crise do seu correlato -antitético, por suposto- do plano económico: o capitalismo selvático do todo vale, da lei do máis forte e do máis pillo, do diñeiro fácil e rápido e dos pesos a catro pesetas. Foi vérense afectados os pilares e derrubarse o edificio enteiro. Semella que agora estamos nun certo equinoccio, complexo e contraditorio, mais con síntomas positivos. Libérase a realidade do seu secuestro, renóvase a fe no traballo e no compromiso, esfarélase a vacuidade dos vendedores de fume -cos petos cheos, si, mais tamén coa cabeza gacha-. Quizais por esta coincidencia, hai algo claramente extradeportivo na admiración unánime que esperta o equipo de Guardiola, algo que comunica alén do fútbol, que xera sentido máis alá das crónicas xornalísticas dos luns. En tempos de desencanto e incertidume (social, cultural, económica) este Barcelona de Pep, Xavi, Iniesta, Piqué, Puyol, Valdés e Messi, afastado das cámaras e do glamour, confiado na constancia e na autoestima e construído arredor de ideas e valores colectivos, ofreceu a boa parte da cidadanía respostas e motivos para a esperanza. Por aquí o camiño, pareceu dicirnos en silencio, sen estridencias innecesarias. Crede en nós e no que estamos a facer, tede fe no noso traballo, seguídenos. Como dixo Guardiola aos seus xogadores, despois de empezar perdendo e empatando nesta Liga. Como o exitoso grupo que un xornal deportivo catalán montou en facebook: cremos. Como convenceu Obama aos cidadáns americanos: podemos. Hai problemas, si, e vimos dunha mala situación, pero non desesperedes: hai unha saída e é por aquí. Manteñámonos unidos. Estamos na dirección correcta e, con esforzo e constancia, o éxito chegará. Guardiola/Obama ofreceu o que os xogadores, a afección e o clube necesitaba: ideas, comunicación, liderado.

E o éxito, efectivamente, chegou. Polo menos no caso do Barcelona. E chegou de maneira importantísima, xerando confianza e identificación, axudando a que a xente pasase da empatía e a admiración calada á socialización e defensa aberta do novo modelo. Veremos por onde van as cousas no campo político, mais a saída revélase tamén posíbel se entendemos a lección e aplicamos o método: autoestima, traballo e disciplina, mudanza de sistema e valorización do colectivo. Ou sexa, as persoas antes que os beneficios, a regulación da economía ao servizo do conxunto dos cidadáns, a valorización do público e da súa calidade, o traballo e o esforzo como valores socialmente positivos.

Agardemos que en Roma consigamos a terceira.