Común temos a loita

Vivimos, sen dúbida, tempos convulsos. A crise do capitalismo neoliberal e as diversas estratexias que desde os diferentes poderes se aplican como receitas sanadoras da mesma, quer da banda socialdemócrata quer da conservadora, están resultando un magnífico -e duro, desde logo, para as clases populares- mostrario das profundamente inxustas, agresivas e autoritarias dinámicas que sustentan as estruturas do sistema económico-político actual. O emprego de diñeiro público, aquí e aló, para salvar o sistema financeiro quizais sexa a máis evidente destas medidas, mais desde logo non a única e nin tan sequer a máis escandalosa. Outra cousa é que socialmente se translade esta realidade aos cidadáns, cousa que evidentemente non está a acontecer. Como dicían Marx e Hegel, "as ideas dominantes en cada época son as ideas da clase dominante". Non é estraño, pois, que os elementos de produción ideolóxica do sistema (fundamentalmente os mass media e as industrias do ocio e do lecer) traballen para seguir manténdonos dentro das súas necesidades (fomento do consumo) e do seu marco ideolóxico incuestionábel (vivimos no mellor dos mundos posíbeis).

O fracaso da esquerda socialdemócrata e de boa parte da transformadora en toda Europa, pola súa asunción dun papel meramente xestor dentro do contexto da crise capitalista e a conseguinte perda do seu carácter referencial para as clases traballadoras máis castigadas pola mesma non semella, neste sentido, nin casual nin inexplicábel. A esquerda fracasa cando imita á dereita, cando acepta o marco de xogo imposto por esta e non promove unha alternativa clara, críbel e explicada a través de referentes e discurso propio. Ocorre, iso si, que cando se atreve a tal cousa, padece o implacábel acoso do aparato de propaganda do sistema. Véxase se non o caso, tantas veces comentado neste mesmo blog, da esquerda popular latinoamericana. O desprezo, mistificacións e ataques que padecen os líderes políticos dos diferentes movementos que a conforman (Evo Morales, Rafael Correa, Fernando Lugo, Hugo Chávez, ...) son a mellor proba de que as súas políticas resultan insoportábeis para os detentadores do poder económico e os tradicionais beneficiarios do statu quo dos seus diferentes países.

Un exemplo claro da dobre moral existente a este respecto é o comportamento do diario español El País e, por extensión, do grupo PRISA, que baixo unha apariencia de progresismo epidérmico encabeza a estratexia destinada a minar os apoios e simpatías que a esquerda popular concita aló e máis acó. (Analícese por exemplo, para contrastar o que vimos de dicir, a súa liña editorial no golpe de estado da oligarquía hondureña contra o presidente do país, Manuel Zelaya, ou o sesgo informativo que aplica cos mandatarios de Ecuador, Bolivia ou Venezuela). A pesar de todo, a realidade social imponse e os pobos sudamericanos manteñen democrática e reiteradamente o seu apoio ás propostas formuladas desde esa vontade transformadora e anovadora, como vén de corroborar a recente vitoria do urugüaio Frente Amplio nas eleicións presidenciais, encabezado polo ex-guerrilleiro tupamaro Pepe Mujica.

Non se trata aquí, enténdase, de xogar a bos e maos. No proceso citado abondan os grises e aparecen con frecuencia erros e contradicións. Non podía ser doutra maneira. Como insisten diferentes autores e asumen os propios protagonistas dos procesos, a esquerda popular sudamericana está a mostrarse como unha experiencia política nova, que asume as análises teóricas do marxismo e as fai confluír e ser úteis ás idiosincrasias e á historia particular dos diferentes pobos, aparecendo así como autenticos movementos políticos en construción, patrióticos e populares no sentido emancipador que no político e no social teñen estes termos fronte ás tradicionais inxerencias externas e fronte ás diferencias de clase existentes.

Esquerda popular, transformadora, patriótica: terminoloxía que alerta e espanta a moita parte da progresía española e españoleira. Algo disto padecemos tamén nós e sabemos por aquí, por moito que haxa poderes reais -e algúns poucos posmodernos acomplexados- aos que moleste e poña en evidencia. Porén, nada novo. Xa o escribira un galego universal, nacionalista, internacionalista: Celso Emilio Ferreiro.

Por enriba de tódalas fronteiras,
por enriba de muros e valados,
se os nosos soños son iguales,
coma un irmau che falo.
Común temos a patria,
común a loita, ambos.
A miña mau che dou,
coma un irmau che falo.


Nota: na foto do post aparecen dous simpatizantes do Frente Amplio diante dun busto de Rosalía de Castro, en Montevideo.